rao đổi với Tạp chí Tài chính về Nghị định số 08/2023/NĐ-CP mà Chính phủ vừa ban hành, ông Nguyễn Quang Thuân - Chủ tịch FiinGroup cho rằng, các quy định mới này có giá trị tích cực và cơ sở cho việc đẩy mạnh các biện pháp nhằm "hạ cánh mềm" cho trái phiếu hiện nay.
Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về Nghị định số 08/2023/NĐ-CP mà Chính phủ vừa ban hành?
Ông Nguyễn Quang Thuân: Theo tôi, các quy định mới trong Nghị định số 08/2023/NĐ-CP có giá trị tích cực và cơ sở cho việc đẩy mạnh các biện pháp nhằm "hạ cánh mềm" cho trái phiếu hiện nay, nhất là trái phiếu bất động sản. Nếu xét về việc khôi phục niềm tin và cầu đầu tư trái phiếu thì tôi cho rằng, có lẽ phải cần thời gian và nhà quản lý cần tiếp tục có những động thái, giải pháp bổ sung.
Về phía cá nhân, tôi có kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ không hạ nhóm nợ đối với trái phiếu doanh nghiệp do ngân hàng cấp tín dụng với hướng dẫn cụ thể thì cũng sẽ là điều tích cực cho vấn đề trái phiếu doanh nghiệp và tín dụng bất động sản.
Tiếp đó, tôi mong muốn pháp lý dự án được tháo gỡ..., từ đó mới có thể tạo thuận lợi cho ngân hàng tái tài trợ, tái cơ cấu/kéo dài 2 năm như quy định, huy động mới/ phát hành trái phiếu doanh nghiệp trở lại... Qua đó, để khoảng 400 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp bất động sản được “hạ cánh mềm” và hạn chế tác động chéo thêm lên ngành Ngân hàng và thị trường tài chính - chứng khoán và có thể tiến đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2023 và 2024.
Phóng viên: Theo ông, cần lưu ý gì đối với quy định được đàm phán kéo dài kỳ hạn của trái phiếu không quá 02 năm ?
Ông Nguyễn Quang Thuân: Nghị định mới cho phép doanh nghiệp được đàm phán kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa 2 năm. Trên thực tế, cũng đã có nhiều doanh nghiệp đã làm. Vấn đề là tài sản đó có tình trạng pháp lý và giá chuyển đổi ra sao? Đó sẽ là mấu chốt doanh nghiệp và nhà đầu tư sẽ phải đàm phán.
Theo tôi, vẫn sẽ tốt hơn khi có một quy định chuyên ngành rõ ràng về vấn đề này. Chuyển nợ xấu về tương lai là cách làm hợp lý với ngành Ngân hàng đã làm. Tuy nhiên, với trái phiếu doanh nghiệp được sở hữu bởi nhà đầu tư cá nhân thì có lẽ cần thêm cơ chế hướng dẫn và giám sát. Tránh đưa nhà đầu tư vào thế khó dài hơn mà lại vẫn không thu được gì.
Phóng viên: Việc ngưng hiệu lực thi hành đối với các quy định về việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và yêu cầu xếp hạng tín nhiệm đến 31/12/2023... rất được dư luận quan tâm. Quan điểm của ông như thế nào về các quy định này, thưa ông?
Ông Nguyễn Quang Thuân: Trước hết về quy định ngưng xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, tôi cho rằng vấn đề này sẽ tốt nếu trái phiếu phát hành có chất lượng hơn và minh bạch hơn để nhà đầu tư cá nhân quay lại. Hy vọng một số nhà đầu tư cá nhân "ít" tiền chứng khoán nhưng nhiều tiền tiết kiệm có thể túc tắc tham gia lại. Nhưng làm sao lãi suất phải đủ cao cho phần bù rủi ro hấp dẫn hơn lãi suất tiết kiệm hiện nay. Theo tôi, về trước mắt, quy định tạm ngưng này cũng hỗ trợ cho nhà đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu mới kéo dài 2 năm trái phiếu doanh nghiệp.
Về lùi xếp hạng tín nhiệm, tôi thấy hơi đáng tiếc một chút vì đây là yếu tố góp phần minh bạch thông tin cho thị trường. Tuy nhiên, FiinRatings vẫn thực hiện xếp hạng vì yêu cầu của nhà đầu tư và sự chủ động minh bạch của một số doanh nghiệp.
Cuối cùng là ngưng quy định về thời gian cho từng đợt phân phối trái phiếu. Theo đánh giá của tôi thì điều này tốt cho việc thực tế phát hành nhằm tăng tỷ lệ thành công vì có thời gian hơn.
Phóng viên: Từ góc độ nghiên cứu tài chính, theo ông, Nghị định 08/2023/NĐ-CP có giúp giải quyết các vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
Ông Nguyễn Quang Thuân: Thực tế trong 62 lô trái phiếu chậm thanh toán lãi và gốc thì có tới khoảng 70% là trái phiếu bất động sản. Do đó, theo tôi đây là điểm mà thị trường đang quan tâm bởi chất lượng những trái phiếu này hầu hết là thấp và những khó khăn mà ngành đang gặp phải hiện nay.
Với Nghị định mới này, chúng tôi thực sự kỳ vọng sẽ giúp thực hiện tái cấu trúc nợ. Cụ thể là tạo quy định cụ thể để nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể đàm phán giãn và hoãn nợ trái phiếu một cách nhanh chóng và quyết liệt hơn tùy vào tình hình cụ thể của từng chủ đầu tư và từng dự án.
Đặc biệt trong đó là vấn đề tái tài trợ cho những trái phiếu doanh nghiệp này dựa trên tình trạng pháp lý, tính khả thi về thị trường căn hộ, và các điều khoản mới bao gồm cả lãi suất ở mức hợp lý cho cả hai bên.
